هفتمین همایش ملی نخبگان

بسم الله ...

حرکت ما به سمت هدف اصلی و در صراط مستقیم لازمه رسیدن به سرمنزلِ مقصود است. و بایستی شخصی این هدف و مسیر را مشخص کند که مهارت این کار را به اثبات رسانده است. باید دل در گرو حرف کسی گذاشت که آزموده راه و مشکلات است.

به این علت است که شاید دیدار با نخبگان جامعه، اصلی ترین مکان تبیین هدف اصلی و مسیر اصلی در رسیدن به قله های علمی، است. دیدارهایی که در آنها، حضرت آقا این مسائل را به روشنی بیان می کنند.

گرچه گوش شنوای مسئولین امر برای این راهکارها کمی ناشنوا است؛ امّا اگر گوش آنها شنواتر بود، شاید حرکت علمی شتابان ایران، امروز از آفت مدرک گرایی و ... هم به دور بود. اما به هر حال گوش های ما باید شنوا باشد و چشم های ما بینا.

در این دیدار دو موضوع اصلی وجود داشت که هر کدام دارای زیرشاخه‌هایی بودند:

پیشرفت علمی؛ سیاستی بنیادین برای قدرتمند شدن ایران

شما نخبگان عزیز، همه‌تان در واقع مهندسان پیشرفت آینده‌ى کشورید.

سیاست "پیشرفت علمى با شتاب بالا" یک سیاست بنیادى براى نظام است؛ مجموعه‌ى مغز متفکّر دستگاه کشور به این نتیجه رسیده است که گذر از دشوارى‌ها، عبور از خطرگاه‌ها و لغزشگاه‌ها در ایران اسلامى، اگر به دو سه رکن و مقدّمه نیاز داشته باشد، یکى، پیشرفت علمى است؛ این یک سیاست بنیادى است.

هیچ چیزى وجود ندارد که ما بگوییم استعداد ایرانى و نخبه‌ى ایرانى قادر به ایجاد آن، تولید آن، ساخت آن نباشد؛ مگر اینکه زیرساخت آن در کشور وجود نداشته باشد که باید آن زیرساخت را ایجاد کرد.

پیشرفت آن وقتى است که "درون‌زا" باشد، آن وقتى است که متّکى به استعداد درونى یک ملّت باشد. وزن و اعتبار کشورها و دولتها و ملّتها هم وابسته‌ى به همین درون‌زایى است.

دشمنىِ جبهه‌اى که در مقابل ایران اسلامى قرار گرفته و دشمنى میکند، متمرکز روى نقطه‌ى قدرتمند شدن ایران است؛ نمی­خواهند این اتّفاق بیفتد.

حوادث مصر، حوادث منطقه‌ى شمال آفریقا، حوادث بسیار مهمّى بود؛ این بیدار شدن ملّت­ها با دستِ خالى، ایستادن در مقابل تحقیرى که غرب و بخصوص آمریکا به وسیله‌ى عُمّال خودشان بر آنها تحمیل کرده بودند، حادثه‌ى بسیار بزرگى بود؛ البتّه تمام نشده؛ خیال می­کنند که آن را سرکوب کردند، به نظر ما سرکوب نشده؛ یک پیچ تاریخى بود که منطقه در حال عبور از این پیچ تاریخى است؛ هنوز سرنوشت آن نهایى نشده.

این [بیداری و قیام ملّت­ها] به برکت قیام ملّت ایران و تشکیل نظام جمهورى اسلامى و به برکت انقلاب اسلامى بود که بشارت‌دهنده‌ى ظهور یک قدرت ملّىِ عمیقِ مؤمنِ پابرجاىِ بااستعدادِ روبه‌رشد و اعتلا - یک چنین قدرتى - بود.

حالا شماها - مجموعه‌ى نخبگان در سرتاسر کشور - امروز در نوبت خودتان شانه‌هایتان را داده‌اید زیر بار یک چنین حادثه‌ى عظیمى. مهم این است که حرکت شما از دور نیفتد، نباید بگذارید این حرکت علمىِ پرشتاب از دَور بیفتد.

وظایف نهادها برای رشد نوآوری علمی در کشور

این معاونت علمى رئیس‌جمهور، بخش بسیار مهمّى است، کار بسیار حسّاسى است - این معاونت با اصرار بنده، با دنبال­گیرى بنده در چندین سال قبل به‌وجود آمد - بعد هم بنیاد نخبگان.

توصیه‌ى من به مسئولین معاونت علمى و بنیاد نخبگان این است که کار را باید دنبال کنید؛ کارها را از صفر شروع نکنید؛ کارهاى برجسته‌اى انجام گرفته، براساس آن کارها پیش بروید؛ سعى کنید خلأها را پیدا کنید، نقایص و ضعفها را پیدا کنید، آنها را جبران کنید؛ قوّتها را، نقاط قوّت را از دست ندهید.

مهم‌ترین کارى که این دو وزارت [علوم و بهداشت درمان] و این معاونت [علمى رئیس‌جمهور] می­توانند انجام بدهند، این است که باید همّت خود را صرف کنند براى زمینه‌سازىِ نوآورى علمى؛ نوآورى مهم است. این جریان نوآورى نباید متوقّف بشود.

وجود شتاب رشد علمى به معناى این نیست که ما به هدف رسیدیم یا حتّى به هدف نزدیک شده‌ایم؛ چون ما خیلى عقب بودیم. ما باید این شتاب را حفظ کنیم. اگر این شتاب رشد علمى حفظ شد، این امید وجود دارد که ما برسیم به قلّه‌ها، برسیم به خطوط مقدّم.

شما پنجاه سال دیگر، چهل سال دیگر این آینده را تصویر کنید که در دنیا هر کسى بخواهد به یافته‌هاى تازه‌ى علمى دست پیدا کند، مجبور بشود زبان فارسى یاد بگیرد؛ همّت را این قرار بدهید.

اگر ما بتوانیم این رابطه‌ى صنعت و دانشگاه را، صنعت و مراکز تحقیق را، یا به معناى عام، صنعت و علم را به‌صورت کامل برگزار کنیم، نتیجه به این صورت خواهد بود که هم دستگاه‌هاى صنعتى ما رشد پیدا خواهند کرد هم دانشگاه‌هاى ما جریان پیدا خواهند کرد.

امروز هم یکى از نقاطى که به نظر من خیلى نقطه‌ى ضعف است کار علمى به دنبال سفارش خارجى [است‌]، کارى نیست که کشور به آن احتیاج دارد؛ نمی­خواهم من به طور کلّى منع کنم، امّا اینکه شما اینجا بنشینید کار علمى و تحقیقاتى بکنید براى نیازى که فلان دستگاه علمى دنیا یا فنّاورى دنیا پیدا کرده و با قیمت ارزان این را از شما می­گیرد، این هنر نیست؛ باید نگاه کنید ببینید نیاز داخلى چیست.

یک مسابقه‌ى جدّىِ بزرگ در نوآورى باید واقعاً به وجود بیاید. در این پایان‌نامه‌ها - بخصوص مقطع دکترى - یکى از چیزهایى که به طور قطع باید مورد توجّه باشد، نکته‌ى نوآورى است؛ نشان داده بشود که نوآورى در اینجا کجا است؛ و این ملاک ارزیابى باشد، ملاک امتیازدهى بشود.

جامعه‌ى نخبگانىِ ما - دخترها، پسرها، جوان­ها عموماً؛ اساتید آنها - در سایه‌ى تقوا و پرهیزگارى و پاکدامنى و توجّه به خدا، توانایى‌هایشان مضاعف خواهد شد، توانایى‌هایشان مضاعف و پیشرفت­هایشان آسان خواهد شد.

در ابتدای این مراسم تعدادی از نخبگان به مطالبی اشاره کردند از جمله:

لزوم تجدید ساختار در سازمان‌های مرتبط با پژوهش

چابک‌سازی مراکز تحقیقاتی

>اهمیت نگاه واقع‌گرا و صحیح به مقوله پژوهش و شرکت‌های دانش‌بنیان

ایجاد بانک اطلاعاتی جامع از نخبگان و طرح‌های تحقیقاتی آنها

انتقاد از پذیرش بیش از نیاز دانشجو در مقاطع تحصیلات تکمیلی

ایجاد پژوهشکده‌های فرهنگی و هنری معتبر برای پژوهش بر اساس نیازهای جامعه

ضرورت تغییر رویکرد فعلی دانشگاهی نسبت به زبان و ادبیات فارسی

رفع موانع و مشکلات اداری و غیراداری برای بازگشت بیشتر فارغ‌التحصیلان خارج از کشور

انتقاد از موازی کاری و نبود هماهنگی میان نخبگان به دلیل ضعف در کار گروهی

پیشنهاد تشکیل شوراهای تخصصی زیر نظر بنیاد ملی نخبگان به منظور برقراری ارتباط میان نخبگان

اهمیت بهبود فضای کسب و کار و ترویج فرهنگ تولید و ثروت از طریق علم

پیشنهاد تشکیل شبکه ارتباطاتی جوانان نخبه جهان اسلام

ابراز نگرانی از بالا رفتن سن کار مولد

شروع کارآموزی از مقطع دبیرستان برای اصلاح فرهنگ کار

کاهش حجم دروس غیرسودمند و افزایش دروس کاربردی

لزوم اجرای کامل قانون شرکت‌های دانش‌بنیان

اولویت‌بندی حرکت علمی بر اساس نقشه جامع علمی کشور

گلایه از مدیریت مهندسان بر نهادهای علوم انسانی

پیامدهای منفی کوچ علمی از علوم پایه و مهندسی به علوم انسانی

نگرانی از شیوع پدیده نامبارک سیاسی‌کاری در علوم انسانی

انتقاد از انحصار و ناکارآمدی برخی از بخش‌های دولتی

لزوم شفافسازی در نظام سلامت و پایش دائم عملکرد متصدیان و مجریان بخش‌های دولتی

برای مطالعه بیشتر به صفحه نقشه راه وبلاگ مراجعه فرمایید.

----------

منبع: هفتمین همایش ملی نخبگان جوان، 17 مهر 1392 (متن کامل، مرور سریع، فیلم، صوت، عکس، روزنگار، خاطرات)